Sołectwo Kawice


Sołtys:
Witold Wojszwiłło

Rada Sołecka:
Dariusz Czekaj
Piotr Gucwa
Agnieszka Małek
Stanisław Struk
Bartłomiej Wojszwiłło

Kawice – duża wieś położona we wschodniej części gminy, którą przecina droga krajowa 94.We wsi znajdują się: Filia Szkoły Podstawowej w Prochowicach (zerówka i klasy 1-3) Parafia i kościół parafialny pw. Św. Wojciecha i Podwyższenia Krzyża Świętego, dwa sklepy, bar, restauracja „Paradiso”, stacja paliw i kilka zakładów usługowych. Jest także ogródek jordanowski i boisko sportowe. Boisko służy przede wszystkim drużynie piłkarskiej Korona Kawice, która od lat uczestniczy w rozgrywkach ligowych i ma swoich wiernych kibiców. Przez wieś przepływa Cicha Woda. Wokół wsi rozprzestrzeniają się grunty rolne ale rolników nie jest dużo. Kilku rolników prowadzi wielkoobszarowe gospodarstwa, kilku mniejsze specjalizując się w uprawie roślin, jednak większość mieszkańców znajduje zatrudnienie w przemyśle i usługach na terenie gminy i poza gminą.

Wieś liczy 510 mieszkańców.

Dawne nazw wsi

Cozi – 1202r.

Kauici – 1217r.

Cose – 1267r.

Cawitz – 1286r.

Kawicz – 1298r.

Koza – 1318r., 1321r.

Koze – 1332r.

Keyczdorf – 1400r.

Kawicz – 1414r.

Kotz – 1666r.

Koitz – 1789 do 1945r.

Nazwa wsi bywa interpretowana jako nazwa patronimiczna w znaczeniu „ludzie Kawy”, bardziej jednak prawdopodobne jest zniemczenie słowiańskiej nazwy odsłownej – od kozy.

Po 1945r. Kozy i Kawice od 1947r.

Historia wsi i dóbr

Pierwsza informacja o wsi pochodzi z początków XIII w. i dotyczy właściciele folwarku w Kawicach. Był nim rycerz Sullizanus, syn Keksa.

We wsi znajdowały się dwa folwarki w ramach dwóch niezależnych dóbr. Wcześniejszy tzw. Mitel-Koitz zlokalizowany był w północnej części wsi w zakolu rzeki Cicha Woda na jej niższym brzegu. Drugi młodszy skupiony był na zboczu wzniesienia w górnej (południowej) części wsi. Oba położone były nad tą samą rzeką, której meandryczny przebieg narzucał układ lokalnym drogom oraz rozlokowanie zabudowy wsi. Z czasem doszło do połączenia tych obu ośrodków, prawdopodobnie w połowie XIX w. Odtąd zabudowa wsi stanowiła wspólny ciąg położony nad rzeką. Z historycznego punktu widzenia układ wsi Kawice to rozciągnięta ulicówka przecięta w połowie jej długości na linii wschód – zachód ważną historycznie drogą wiodącą z Wrocławia do Legnicy. W rozwoju wsi ważną rolę odegrała rodzina Rotherów. Tutejsze dobra, prawdopodobnie oba majątki, nabył po sekularyzacji (1820r.) Christian Rother, finansista, prezes pruskiej izby handlu morskiego, o od 1836r. minister na dworze króla Fryderyka Wilhelma III.

Przy drodze Wrocław- Legnica znajdował się zameczek – willa z niewielkim ogrodem i parkiem. Droga Wrocław – Legnica na odcinku biegnącym przez wieś była obsadzona obustronnie drzewami. Christian Rother opuścił Śląsk na czas pełnienia stanowiska państwowego ale dobra pozostały w rękach rodziny. W 1845r. jako właściciel obu kawickich majątków figuruje w księgach adresowych Julius von Rother. Od 1902r. dobra należą do Willy von Rothera, sukcesora Juliusa. Wpływowa rodzina Rotherów poprzez wybór Śląska na miejsce stałego pobytu (rezydencja w Rogowie) przyczyniła się w znakomitym stopniu do podniesienia gospodarczego posiadanych dóbr oraz wsi na terenach których dobra były położone. Pod koniec XIX w. Kawice były dobrze rozwiniętą ludną wsią   wyposażoną w urządzenia przemysłu wiejskiego oraz instytucje o charakterze publicznym: leśniczówkę, kościół ewangelicki, pastorówkę, szkołę ewangelicką, karczmę, kuźnie, młyn wodny, wiatrak, browar, gorzelnie, cegielnie, kierat konny i zamek. Do wsi administracyjnie należały dwa przysiółki: Cichobórz oraz tzw. Buschhäuser, niewielka osada złożona z czterech pojedynczych domów (w kierunku północnym. W samej wsi prócz licznych zagród biedniejszej, w tym również najemnej ludności znajdowały się średniozamożne gospodarstwa kmiece.

W 1939r. we wsi była szkoła ludowa, kąpielisko i transformator.